HuismethetHandje: geniï loci

15 april 2012

geniï loci

KunstTour 2012 / de geest van de plek, ofwel de genius loci
geniï loci
ontdekken in het HuismethetHandje!

Het HuismethetHandje is ontstaan als een woning voor gewone mensen. Er waren honderden van dit soort huizen in de Maastrichtse binnenstad, maar in de loop van de afgelopen eeuw zijn de meeste daarvan verdwenen of onherkenbaar verbouwd. Het HuismethetHandje ontsnapte daaraan. Het is daardoor een bijzondere plek geworden. Je kunt er nog steeds zien hoe de vroegere bewoners in de loop van meer dan driehonderd jaar, stukje bij beetje hun leefomgeving verbeterd en uitgebreid hebben. Om dit ‘organisch gegroeide geheel’ te behouden is het HuismethetHandje in 2001 op een experimentele manier gerestaureerd. Het principe ‘behoud gaat vóór vervangen’ vormde daarbij de leidraad. Zover als maar mogelijk was. Daardoor zijn ook oude verflagen, gebarsten tegels en versleten vloeren bewaard gebleven. Mèt alle verhalen die daarin nog verborgen zitten. En dat zijn er heel veel. Ze vormen de geniï loci van het HuismethetHandje. Kom ze ontdekken tijdens KunstTour!

De vroegere bewoners van het Huismethethandje waren de zusters van het Sint Andriesklooster, fabrieksarbeiders, café-uitbaters, studenten, ‘grondwerkers’. En nu wonen wij er. We kochten het HuismethetHandje in 2000 en zijn sinds 1795 de eerste eigenaren die er ook wonen. Kortom, de muren hebben een bonte verzameling vertegenwoordigers van de lokale mensheid aan zich voorbij zien gaan. Daarom laat de genius loci er zich zien in de meest bizarre verschijningsvormen. In de kelder is ooit een paard begraven, het hoofd van een poppenkastpop dook op uit de waterput, de dakconstructie is ingevloerd, de resten van een concertzaalpodium belandden in de bibliotheek. Om maar een paar voorbeelden te noemen.

Aansluitend op al die geniï loci zijn er in het HuismethetHandje de afgelopen tien jaar een twintigtal beschouwende kunstwerken ontstaan. Geïntegreerd in het interieur geven ze hun visie op hun eigen biotoop. Zo beziet de Waterdrager de kelderbadkamer, de Reiziger is op weg naar boven, Nature à la Hollandaise verwijst diepgravend verder. Maar ook een genius loci die nog maar net uit zijn spreekwoordelijke ei is gekropen laat zich zien: het nieuwe werk ‘Les Humanités’.

The strenght of the place could easily be improved if the genius loci is understood and respected. Kom zelf ontdekken dat dit citaat maar al te waar is. Het HuismethetHandje als een unieke museale beleving!

De geniï loci van het Huismethethandje laten zich ontdekken op de volgende dagen:

zaterdag 26 mei van 13.00 tot 17.00 uur

zondag 27 mei van 13.00 tot 17.00 uur
maandag 28 mei van 13.00 tot 17.00 uur

We hechten veel waarde aan gastvrijheid. Dat hoort bij een evenement als KunstTour. Daarom kijken we bezoekers ook na 17.00 uur niet de deur uit!

The Hand-Shake-House ?

It started way back in monastic times with a large well and some walls in the basement, followed by a vaulted ceiling, constructed about 1690. Some fifty years later the ground floor was erected against an even more ancient sidewall. At the time of the abandonment of the St Andrews monastery, the building was renovated and made into a proper house. Around 1900 a first floor was added, whereas the ground floor became a pub. Between 2001 and 2003 the house was fully restored, with a second floor put on top, and made into a work and living space.
The Handshake House was built in bits and pieces and has therefore become an important source of knowledge. Whereas we know a great deal about the architecture of the houses of the affluent citizens of Maastricht, little do we know about the way the common people built their houses and how they lived in them. Ordinary homes of ordinary people are so much taken for granted that they tend to disappear without people noticing. In the best case, only the facades remain standing after restauration or renovation.
The Handshake House is a typical example of a medium-size dwelling as could be found in the centre of Maastricht everywhere. They were often occupied by several families. Owing to urban development, unimaginative renovations and limited expert knowledge, many have disappeared and the Handshake House has become one of the rare remaining examples of such a typical home of an ‘ordinary Maastricht citizen’.
For this particular reason, the house has been restored and extended in accordance with the experimental theory that is based on the principle that ‘preservation comes before annihilation’, something that has been carried out to its furthest extreme. Instead of the usual replacing of what’s in a bad state, only new elements have been added, so as to improve the overall condition of the house. As a result, the architectural history of the house has been preserved, with the inclusion of the many old layers of paint, the broken tiles and the worn floors. As designed by the architect Carlos Apers from Maastricht, the new second floor has been placed on top of the house as some kind of hat, so that the original construction of the roof could be fully preserved.
On the facade of the house remains of a multi-coloured design can be detected: the masonry in yellow, red and grey, combined with olive-green windows and doors. At a later stage the colour green was replaced by a white colour. Nowadays, the colours on the walls have faded and have left a beautiful patina. In order to maintain the romantic appearance of the house, as well as preserving the original layers of paint, while again evoking the special, colourful finish, the woodwork has been repainted in the original, strong colour scheme of the facade, with the threshold being finished with a black masonry varnish.
As part of the renovation of the interior of the Handshake House, some twenty artworks have found a permanent place inside, reflecting on the relationship between people and their environment. They make a connection with the brass handshaking hand that has provided the house with its name recently. Moreover, the facade of the house is regularly used as an outdoor exhibition space for temporary installations.
The immediate surroundings will change dramatically these next few years. For 172 years the Handshake House stood a stone’s throw away from the Sphinx earthenware factory. Early 2007 the production of the factory was moved elsewhere and the huge factory grounds are now being turned into modern inner-city living quarters. A number of factory buildings will be preserved. The grounds of the St Andrews monastery with the old houses surrounding it will be preserved and will create a circle around this new part of the city.
The Handshake House is no museum. It is a place in which we live and work. It is therefore not simply open to the public. Nevertheless, we regularly organize small-scale cultural events welcoming everybody who is interested. If you have an original idea for a cultural event in the Handshake House, or if you are interested in using the interior as a background for your photographs or as an unusual setting, please, contact us.
The Handshake House can be found at Achter de Barakken, the major side-street leading off the grand Boschstraat in the city centre of Maastricht. Number of the house is 35, even though it will be on the even-numbered side of the street, bordering a tiny square.

HuismethetHandje ?

Het begon in een grijs kloosterverleden met de grote put en muurwerk in de kelder. Omstreeks 1690 volgde het keldergewelf. Tegen een oudere zijgevel is zo'n halve eeuw later de begane grond opgetrokken. Sluiting van het klooster van Sint Andries en een verbouwing in 1795 maakt van het gebouw definitief een woonhuis. Rond 1900 is er een verdieping op gebouwd en beneden een café ingericht. In de periode 2001-2003 is het huis ingrijpend gerestaureerd, verhoogd met een tweede verdieping en ingericht als woon- en werkhuis.

Met kleine stukjes en beetjes is het HuismethetHandje ontstaan. Daarom is het een belangrijke bron van kennis. Veel is bekend over de chique huizen van welgestelde bewoners van het oude Maastricht, maar we weten heel weinig over het bouwen en wonen van de rest van de bevolking. Gewone huizen van gewone mensen zijn zó gewoon dat ze sluipend verdwijnen. Of na restauratie alleen als gevel blijven bestaan.

Het HuismethetHandje is een karakteristiek voorbeeld van een kleinere woning zoals er vroeger honderden bestonden in de Maastrichtse binnenstad. Meestal werden die bewoond door meerdere families. Door stadsvernieuwingsprojecten, ongelukkige restauraties en gebrek aan kennis bij deskundigen is het HuismethetHandje een redelijk zeldzaam voorbeeld geworden van zo'n 'huis voor de gewone Maastrichtenaar'.
Daarom is het gerestaureerd en verhoogd volgens een experimentele methode, waarbij het principe 'behoud gaat vóór vervangen' tot het uiterste is doorgevoerd. Er zijn vrijwel alleen nieuwe elementen toegevoegd in plaats van het gebruikelijke vervangen van slechte onderdelen om het huis weer in goede staat te brengen. Daardoor is alle bouwhistorie bewaard gebleven. Inclusief oude verflagen, gebarsten tegels en versleten vloeren. De geheel nieuwe tweede verdieping is naar ideeën van architect Carlos Apers uit Maastricht als een grote, houten hoed op het huis geplaatst waardoor de bestaande dakconstructie helemaal bewaard kon blijven.
De voorgevel van het huis vertoont de resten van een bonte beschildering. Het muurwerk in geel, rood en grijs, gecombineerd met olijfgroene kozijnen en deuren. Later is de groene kleur vervangen door wit. Nu zijn de kleuren op de muren wat vervaagd en is de gevel prachtig gepatineerd. Om het romantische uiterlijk van het huis, èn de originele verflagen te bewaren, en toch iets van de bijzondere, kleurrijke afwerking weer op te roepen is het houtwerk nu in de oude, krachtige kleurtonen van de gevel geschilderd en de plint met zwarte steenbeits afgewerkt.

Bij de restauratie is het interieur van het HuismethetHandje voorzien van een twintigtal vaste kunstwerken die de verhouding tussen mensen en hun omgeving als onderwerp hebben. Ze sluiten daarmee aan bij het handgevende bronzen handje dat het huis recent zijn naam gaf. Daarnaast fungeert de gevel van het huis regelmatig als expositieruimte voor tijdelijke installaties.

In de directe omgeving zal de komende jaren veel veranderen. 172 jaar lang stond het HuismethetHandje onder de rook van aardewerkfabriek Sphinx. Begin 2007 is de productie van dit bedrijf verplaatst en is een begin gemaakt met de omvorming van het reusachtige fabrieksterrein tot een binnenstedelijk woongebied. Een aantal fabrieksgebouwen zullen daarin bewaard blijven. Het kloosterterrein van Sint Andries met de omringende oude bebouwing blijft zoals het nu is en komt te liggen aan de rand van dit nieuwe stadsdeel.

Het HuismethetHandje is geen museum. Het is de plek waar we wonen en werken. Daarom is het niet zomaar openbaar toegankelijk. Regelmatig organiseren we in ons HuismethetHandje echter wel iets kleinfijn cultureels en dan is iedereen welkom. Als u nog originele ideeën heeft voor activiteiten in het HuismethetHandje, of u wilt het interieur bijvoorbeeld gebruiken als foto- of ander decor, neem dan gerust met ons contact op!

Het HuismethetHandje ligt aan Achter de Barakken, de belangrijkste zijstraat van de deftige Boschstraat in de Maastrichtse binnenstad. Het draagt huisnummer 35. Toch ligt het aan de even zijde van de straat, aan een klein pleintje.

HuismethetHandje

15 april 2012

geniï loci

Translation Traduction Übersetzung Enzovoort

Waar ? / Where ?

The Hand-Shake-House ?

HuismethetHandje ?